همگن‌بندی حوزه‌های آبخیز با رهیافت تلفیقی سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل‌های آماری چند متغیره، مطالعه موردی:حوزه‌ آبخیز‌ کارون

نویسندگان

  • حسین بهرامی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری-معاون آبخیزداری
چکیده مقاله:

درک روابط پیچیده و نحوه تأثیر متغیرهای متعدد طبیعی و انسانی در یک حوزه آبخیز به ‌سادگی امکان‌پذیر نیست. در چنین شرایطی تلفیق تحلیل‌های آماری چند متغیره و تحلیل‌های مکانی سبب استخراج اطلاعاتی مفید و قابل ‌درک از یک مجموعه داده پیچیده می‌شوند. در این پژوهش، اطلاعات شش گروه از داده‌های توپوگرافی، اقلیمی، خاک، آب، اقتصادی-اجتماعی و داده‎های ماهواره‎ای حوزه آبخیز کارون با تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل‌های آماری چند متغیره مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاده از تحلیل عاملی، شش عامل اصلی که در مجموع 83.270 درصد واریانس داده‌ها را پوشش می‌دهند، شناسایی شد. سپس با ورود این شش عامل در تحلیل خوشه‌ای، ابتدا تعداد بهینه خوشه‌های نهفته در داده‌ها شناسایی و از روش خوشه‌بندی k- میانگین، حوزه آبخیز کارون به 16 ناحیه همگن تقسیم‌بندی شد و از تحلیل تشخیصی نیز برای اعتبارسنجی خوشه‌بندی استفاده شد. دو خوشه 7 و 12 با فاصله اقلیدسی 8.471 بین مراکز دو خوشه به‌عنوان متفاوت‌ترین خوشه‌ها و دو خوشه 14 و 6 با فاصله اقلیدوسی 1.561 به‌عنوان شبیه‌ترین خوشه‌ها، طبقه‌بندی شدند. آزمون مقایسه میانگین 16 منطقه همگن، نشان داد که در مواردی دو منطقه از نظر اقلیمی و توپوگرافی شرایط یکسانی دارند، اما متغیرهای اقتصادی-اجتماعی سبب تمایز آن‌ها می‌شود. جداسازی مناطق همگن سبب فراهم ‌شدن امکان مقایسه و شناسایی مناطق مشابه به‌عنوان واحدهای کاری و اولویت‌بندی آن‌ها برای انجام طرح‌های مطالعاتی و اجرایی مقابله با پدیده‌های مخربی از جمله بیابان‌زایی، فرسایش خاک، خشک‌سالی و سیل می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تخمین آبنمود سیلاب حوزه آبخیز با استفاده از مدل HEC-HMS و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایدنک)

  Among the variety of method s used for estimating runoff in the watershed, the SCS method has universal applicability, so the main aim of this study is the calibration of SCS method and the creation of flood hydrograph. The HEC-HMS hydrologic (rainfall-runoff) model has been used for Idanak watershed flood estimation. Using the residual sum of squared minimization function”, calibration proce...

متن کامل

بررسی امکان تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی با روشهای آمار چند متغیره در تفکیک مرز جوامع گیاهی (مطالعه موردی: مراتع حوزه آبخیز چاه عباس علی – شهرستان ارسنجان - فارس)

در این تحقیق امکان تلفیق داده های حاصل از کاربرد رسته بندی و طبقه بندی پوشش گیاهی با بهره  گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور تفکیک مرز جوامع گیاهی در دو زیر حوزه از حوزه آبخیز چاه عباس علی شهرستان ارسنجان در استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده ازمحیط نرم افزاری ILWIS مرز حوزه آبخیز، نقشه‌های DEM، شیب، جهت و ارتفاع  تهیه و از آنها در تهیه نقشه شکل زمین جهت تعیین تعداد و محل‌های ح...

متن کامل

بررسی امکان تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی با روشهای آمار چند متغیره در تفکیک مرز جوامع گیاهی (مطالعه موردی: مراتع حوزه آبخیز چاه عباس علی – شهرستان ارسنجان - فارس)

در این تحقیق امکان تلفیق داده های حاصل از کاربرد رسته بندی و طبقه بندی پوشش گیاهی با بهره  گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور تفکیک مرز جوامع گیاهی در دو زیر حوزه از حوزه آبخیز چاه عباس علی شهرستان ارسنجان در استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده ازمحیط نرم افزاری ILWIS مرز حوزه آبخیز، نقشه‌های DEM، شیب، جهت و ارتفاع  تهیه و از آنها در تهیه نقشه شکل زمین جهت تعیین تعداد و محل‌های ح...

متن کامل

بررسی امکان تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی با روشهای آمار چند متغیره در تفکیک مرز جوامع گیاهی (مطالعه موردی: مراتع حوزه آبخیز چاه عباس علی – شهرستان ارسنجان - فارس)

در این تحقیق امکان تلفیق داده های حاصل از کاربرد رسته بندی و طبقه بندی پوشش گیاهی با بهره  گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور تفکیک مرز جوامع گیاهی در دو زیر حوزه از حوزه آبخیز چاه عباس علی شهرستان ارسنجان در استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده ازمحیط نرم افزاری ILWIS مرز حوزه آبخیز، نقشه‌های DEM، شیب، جهت و ارتفاع  تهیه و از آنها در تهیه نقشه شکل زمین جهت تعیین تعداد و محل‌های ح...

متن کامل

بررسی امکان تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی با روشهای آمار چند متغیره در تفکیک مرز جوامع گیاهی (مطالعه موردی: مراتع حوزه آبخیز چاه عباس علی – شهرستان ارسنجان - فارس)

در این تحقیق امکان تلفیق داده های حاصل از کاربرد رسته بندی و طبقه بندی پوشش گیاهی با بهره  گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی به منظور تفکیک مرز جوامع گیاهی در دو زیر حوزه از حوزه آبخیز چاه عباس علی شهرستان ارسنجان در استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده ازمحیط نرم افزاری ILWIS مرز حوزه آبخیز، نقشه‌های DEM، شیب، جهت و ارتفاع  تهیه و از آنها در تهیه نقشه شکل زمین جهت تعیین تعداد و محل‌های ح...

متن کامل

تخمین آبنمود سیلاب حوزه آبخیز با استفاده از مدل hec-hms و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز ایدنک)

برای برآورد روآناب در حوزه آبخیز از روش­های گوناگونی استفاده می­شود که در این میان روش scs کاربرد جهانی دارد . بنابراین استفاده از روش scs و چگونگی شکل­گیری آبنمود سیلاب موضوع اصلی این تحقیق را تشکیل می­دهد. در این راستا به منظور تخمین سیلاب حوزه آبخیز ایدنک از مدل هیدرولوژیکی بارش- رواناب hec-hms استفاده شد. سپس با استفاده از تابع حداقل سازی مجموع مربعات باقیمانده نسبت به عملیات واسنجی اقدام گ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 1

صفحات  180- 192

تاریخ انتشار 2019-03-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023